Na "Jaar van de Wesp" nu een goed wespenjaar?
MAASGOUW - Dit jaar zou weleens een bijzonder goed wespenjaar kunnen worden. Nadat het in 2024 - nota bene het Jaar van de Wesp - velen opviel dat er maar weinig wespen te zien waren, zijn de voorboden voor 2025 erg goed.
De waarnemingen op waarneming.nl geven daar al een indicatie voor. Bovendien krijgt de Wespenstichting dagelijks al veel hulpaanvragen. Deze signalen wijzen op een mogelijk goed wespenjaar, maar het weer kan nog roet in het eten gooien.
Ruim de helft meer dan vorig jaar
Op waarneming.nl zijn tot 14 april dit jaar al 2.034 waarnemingen gedaan van de zes meest voorkomende sociale wespensoorten in Nederland. Dat is 60 procent meer dan in 2024, toen er ruim 1.300 waarnemingen van deze zes soorten zijn gemeld. Deze cijfers zeggen op zich nog niet alles.
Goed versus slecht wespenjaar
Zo was 2022 een heel goed wespenjaar, terwijl het aantal meldingen toen lager lag dan in 2024, dat als een heel slecht wespenjaar wordt gezien. Een nat voorjaar - alleen maart was een droge maand - en een nat begin van de zomer hebben in dat jaar bijgedragen aan een slechte start. Met als gevolg dat de meeste wespennesten in 2024 dan ook niet slaagden.
Voorspelling
Het betekent dat de huidige cijfers vooral een eerste indicatie zijn en dat een voorspelling voor 2025 niet met zekerheid te maken is. Het voorjaar is dan wel relatief droog geweest en de temperaturen zijn sinds half maart erg gunstig voor insecten, en daarmee ook voor wespen. Toch zou een lange natte periode altijd nog ongunstig kunnen uitpakken voor jonge wespennesten. Wanneer er dit jaar weer een lange natte periode volgt, kan dat er alsnog voor zorgen dat veel nesten het einde van het seizoen niet halen.
Lastig te vergelijken
Daarnaast speelt volgens de Wespenstichting mee dat steeds meer mensen waarneming.nl zijn gaan gebruiken. Daardoor zijn de jaarlijkse waarnemingen niet een op een met elkaar te vergelijken.
'We zien dit jaar echter ook een forse toename van het aantal hulpaanvragen, terwijl het wespenseizoen eigenlijk nog nauwelijks is begonnen', zegt Sjoert Fleurke.
Opvallend
De voorzitter van de Wespenstichting nuanceert deze cijfers en vermeldt dat de groeiende bekendheid van de stichting bovendien bijdraagt aan het aantal aanvragen: 'Wij zien eigenlijk jaarlijks het aantal vragen en hulpaanvragen toenemen, omdat we steeds bekender worden. We hebben nu dagelijks meer websitebezoekers dan in juli vorig jaar. En het aantal vragen dat wij nu krijgen is heel opvallend, zo aan het begin van het seizoen.'
Droge winter is gunstig
'Hoewel er vorig jaar relatief weinig koninginnen geproduceerd zullen zijn, zie ik zelf nu toch vrij veel koninginnen. Dus dat is hoopvol', bevestigt entomoloog Aglaia Bouma van Naturalis de observatie van Fleurke. 'Dat komt door een droge winter. En dat betekent dat weinig koninginnen overmand zijn door schimmels en de winter overleefd hebben. Als het een warm en niet te nat seizoen wordt, kunnen veel nesten succesvol uitgroeien.'
Winterslaap
Zachte winters zijn beslist geen gunstige omstandigheden voor overwinterende wespen, bevestigt Fleurke. 'Wespenkoninginnen hebben lage temperaturen nodig om een goede winterslaap te vatten. Bij hogere temperaturen ontwaken ze tussendoor en dat kost ze nogal wat energie. Dat is beslist niet gunstig. Daarnaast zijn zachte winters vaak nogal vochtig, waardoor schimmels om zich heen kunnen grijpen.'
Paniek niet nodig
Een goed wespenjaar wordt al snel als een jaar met “wespenoverlast” betiteld. 'Dat is onnodige paniek', volgens Fleurke. 'Overlast is een subjectief gegeven. Als er al sprake is van overlast, is dit eigenlijk altijd lokaal.'
Bouma wijst op de functie van wespen binnen het ecosysteem: 'Ze jagen op insecten waar er heel veel van kunnen zijn - zoals vliegen, rupsen en muggen - en zijn daarmee biologische dierplaagbeheersers. Bovendien ruimen ze kadavers op en bestuiven planten.'
Natuur- en diervriendelijk
Wie een wespennest aantreft hoeft dan ook niet direct in actie te komen. Volgens de Wespenstichting slaagt slechts circa 10 procent van alle embryonale nestjes. Daarom is afwachten tot de eerste werksters verschijnen het verstandigst. Als een nest toch slaagt, zijn er maatregelen mogelijk die natuur- en diervriendelijk zijn. En meestal kosten deze een stuk minder dan een ongediertebestrijder in te schakelen. In het uiterste geval kan een wespennest verplaatst worden, waardoor er geen gif nodig is. Dat gif doodt wespen namelijk niet meteen, waardoor ze het meenemen de natuur in en daarmee ook andere insecten besmetten.
Kentering
Er is ook een kentering gaande bij gemeenten in Nederland. Zo valt op de webpagina van de Wespenstichting te lezen, dat in de afgelopen jaren grote gemeenten de adviezen op de gemeentelijke webpagina's hebben aangepast.
