Zijn er echt meer wespen dit jaar? Ontdek het zelf tijdens de Nationale Wespentelling

08 aug , 13:23 • Nieuws

Via Wespenstichting © Nathan Veenstra

Franse veldwesp

LIMBURG/MAASGOUW - In 2024 werden er zo weinig wespen gezien dat regelmatig de vraag werd gesteld: 'Gaat het slecht met de wespen?' En eigenlijk zou je niet verwachten dat mensen zo'n vraag stellen. Alleen al vanwege het negatieve imago dat deze insecten hebben.

Dit jaar lijkt het erop dat er meer wespen zijn, ook al ervaart niet iedereen dat zo. Met de Nationale Wespentelling hopen natuurorganisaties antwoord te krijgen op de vraag of er dit jaar meer wespen zijn dan vorig jaar.

Wespenjaar

Op sociale media gingen in juli al berichten rond over grote aantallen wespen in de Efteling. Daarnaast verschenen er berichten in de media over horecaondernemingen die ofwel moeite hadden de wespen van hun terrassen te houden. Ofwel helemaal geen last hadden van wespen op hun terras. Volgens de Wespenstichting is dit jaar wel degelijk een beter wespenjaar dan 2024 én er is vooral ook sprake van meer spreiding over het seizoen.

Vroege en late wespennesten

Wat dit jaar opvalt is dat er niet alleen vroege, maar ook late wespennesten zijn.

'Door het droge voorjaar zijn de vroege nesten niet allemaal voortijdig uitgestorven. We zien dat er daardoor wespennesten zijn die vroeger in het jaar tot wasdom zijn gekomen en dan ook eerder zullen uitsterven. Dit heeft als gevolg dat de zoektocht naar zoetigheid ook eerder begint', vertelt voorzitter Sjoert Fleurke van de Wespenstichting.

Maar dat gaat niet op voor alle wespennesten. 'Er zijn ook veel wespennesten die het gebruikelijke tijdspad volgen. Dus daarvan zullen de werksters pas in augustus op zoek gaan naar zoetigheid.'

Sociale en solitaire wespen

De meeste mensen denken bij wespen aan de geel-zwart gestreepte insecten die venijnig kunnen steken. Dat betreft slechts een klein deel van de ongeveer zesduizend wespensoorten die in Nederland voorkomen. Het zijn de nesten bouwende sociale wespen die juist voor het negatieve imago van deze insecten zorgen. En eigenlijk slechts twee van de zestien soorten die in ons land voorkomen.

Limonade

'Alleen de gewone wesp en de Duitse wesp, die we voor het gemak samen "limonadwespen" noemen, komen in augustus bij ons zoetigheid zoeken. Tot dan toe kregen de werksters hun zoete voeding van de larven. Maar omdat de koningin minder eitjes is gaan leggen en er minder larven in het nest zitten, ontstaat er een tekort aan zoetstof. Daarom gaan de werksters hiernaar op zoek buiten het nest, juist rond de tijd dat wij massaal buiten zitten met drankjes en ijsjes', aldus Fleurke.

Wespentelling

Andere sociale wespen komen er niet op af en halen de zoetigheid zelf in de natuur. Zo vind je Europese hoornaars nogal eens op bomen waar ze boomsappen drinken. De vele solitaire wespensoorten zijn te vinden op allerlei bloemen en planten. Wie deelneemt aan de Wespentelling ontdekt hoeveel andere wespensoorten er in de omgeving te zien zijn.

Zoekkaart

'Je kunt zomaar een prachtig gekleurde goudwesp, een muurwesp, urntjeswesp of graafwesp tegenkomen', zegt Nathan Veenstra, woordvoerder van de Wespenstichting. 'Op de zoekkaart die bij de telling hoort, zie je een paar voorbeelden. Ook staat er extra informatie op over deze wespen. En je ontdekt welke look-alikes er zijn, die vaak ten onrechte worden aangezien voor wespen of bijen.'

De ene wesp is de andere niet

Naast het verschil tussen sociale wespen en solitaire wespen, zijn er nogal wat verschillen tussen de sociale wespen en solitaire wespen onderling.

'Zo zijn er sociale wespen waarvan de nesten al in augustus of september uitsterven én waarvan de werksters dus al vóór augustus op zoek gaan naar zoetigheid', legt Veenstra uit. 'We hebben dit jaar nogal wat aanvragen gekregen. Daarbij ging het om nesten van de Saksische wesp of de middelste wesp. Allebei wespensoorten die relatief kleine nesten maken met op het hoogtepunt een paar honderd werksters. Maar in een volwassen nest van limonadewespen zitten algauw enkele duizenden werksters. Deze zijn ook nog eens pittiger in hun defensieve gedrag dan de zogenaamde langkopwespen, waar de Saksische wesp en de middelste wesp onder vallen.'

Meedoen?

Wil je meehelpen met de Nationale Wespentelling, kies dan een plek uit waar je dertig minuten lang bijhoudt welke wespen of op wespen lijkende insecten je ziet. Dat kan van zaterdag 16 tot en met zondag 24 augustus. Je kunt één keer of meer dan een keer tellen. De resultaten geef je door via deze link, waar je verdere informatie vindt en jouw telling kunt invoeren.

Ook wespennesten tellen

Op de webpagina van de Wespenstichting vind je alles over de verschillende soorten wespen in Nederland. Je hoeft niet letterlijk alleen in je tuin te tellen, tel gerust op een plek waar jij denkt wespen tegen te komen. Vanaf dit jaar kun je ook wespennesten tellen en invoeren. Zo kun je bij een plek waar je wespen af en aan ziet vliegen kiezen voor het noteren van een wespennest. En hoef je dus niet al die wespen te tellen.

Betrouwbaar beeld

Vorig jaar telde de provincie Limburg 30 deelnemers, die samen 44 keer hebben geteld. Daarmee droegen deze tellers voor 6 procent bij aan het aantal tellingen. Om een zo betrouwbaar mogelijk beeld te krijgen, hoopt de organisatie dat er dit jaar meer deelnemers meedoen, zowel in Limburg als landelijk. Een goede spreiding over de gehele provincie draagt bij aan een betrouwbaar beeld. Bovendien is tellen leuk, alleen al omdat je er altijd iets van opsteekt.

Wespentelling: ontwikkelingen in kaart brengen

De Nationale Wespentelling wordt sinds 2022 georganiseerd door de Wespenstichting en sinds 2024 werkt de stichting samen met EIS Kenniscentrum insecten en Tuintelling.nl. Deze samenwerking leidde vorig jaar al tot een verviervoudiging van het aantal tellers. De verwachting is, dat hierdoor op termijn een duidelijker beeld ontstaat van de wespenstand en de verspreiding van de verschillende soorten in Nederland.

Zie hieronder schijfdiagrammen met data van de wespentelling in 2024