Hier hangt niet alleen de spraakmakende en indrukwekkende fotokunst van multimediakunstenares en fotografe Henriëtte van Gasteren. Maar ook de kunst - in welke vorm dan ook - die de deelnemende overlevers van seksueel misbruik zelf hebben gemaakt.
Ik toverde een nieuwe werkelijkheid.- uit Sterrenstof, gedicht van Luca - overlever, vrouw en mens van de toekomst
Nergensland werd
een wereld in deze wereld
door sterren omhuld.
Mij krijg je nooit meer te pakken
(Sterrenstof ben ik en tot sterrenstof zal ik weerkeren)
Een speciale plaats nam de kunst in van en voor Tessa - een liefdevolle herinnering aan een mooie vrouw en een mooi mens - als overlever zag zij geen toekomst en koos ervoor op haar eigen manier dit leven vol pijn te stoppen.
Marianne Smitsmans - wethouder sociaal domein, gezondheid & diversiteit van de gemeente Roermond - opende de expositie van Henriëtte.
'Ik bewonder haar boek met prachtige kunstfotografie. Het is een parel, echte kunst met prachtige foto’s. Zo ook de expositie… hoe mooi! Maar dan komt de verwarring… terwijl je van de kunst geniet, dringt de afschuwelijke waarheid tot je door', begint de wethouder haar toespraak.
'De verhalen leggen een waarheid bloot die keihard confronteert. Indringende verhalen - van mensen zoals u en ik - die je bijna nooit hoort. Verhalen die jarenlang zijn verzwegen uit schaamte. Woorden en beelden zijn te veel en te lang weggestopt. Laten wij daarmee stoppen. Laten we de blote waarheid zien en erover spreken. Wij zwijgen nooit meer. Het thema van de Internationale Vrouwendag was "de vrouw van de toekomst". Wat mij betreft "de mens van de toekomst". En die toekomst begint nu! No more silent scream!'
'Mijn vader vond het moeilijk dat ik - zijn dochter - bloot op haar zelfportretten stond, maar steunde mij onvoorwaardelijk. Hij begreep me zonder woorden en werkte zelfs met mij samen aan sommige foto's. Dat noem ik liefde. Twee werelden van verschil die samen iets moois tot stand brengen. Ik denk dat ik op hem lijk. Nieuwsgierig naar de ander, open voor andere overtuigingen, iemand van de dialoog', vertelt Henriëtte.
'In 2015 deed ik het project "Over hoeren en Madonna's" - zelfportretten waarin ik Bijbelse vrouwen uitbeeldde. Daarvoor maakte ik een groot groepsportret: een hedendaagse weerspiegeling van deze vrouwen. Op de dag zelf arriveerde een van de vrouwen met een baby en peuter... dat is dé foto geworden. De peuter liep door het beeld, terwijl ik zelf ook voor de camera stond; het is tenslotte een zelfportret. Het meisje staat met de rug naar de camera en kijkt naar al die vrouwen. Tot welke vrouw zou zij uitgroeien?
'Oordelen, vooroordelen, veroordelen: daar ging Over hoeren en Madonna's over. Maar kun je aan iemands buitenkant zien wat haar beroep is? Kun je zien wat haar geaardheid is? En wat maakt het eigenlijk uit? We zijn allemaal mensen. Sommige vrouwen op dit portret zijn ongetwijfeld slachtoffer van seksueel misbruik. Dat zie je evenmin aan de buitenkant.'
'De tentoonstelling en het boek Silent Scream gaan over plegers, slachtoffers, vrouwen, mannen, mensen, overlevers. Ze laten hun stem horen. Soms voor het eerst na tientallen jaren. Zowel slachtoffers als daders hebben hulp nodig.'
'Dat is mijn doel: inzicht proberen te krijgen en de dialoog openen over seksueel misbruik. Het blijft een moeilijk onderwerp. Dat ondervonden mijn dochter Krissi en ik. Als we vertelden dat we waren verkracht, vielen de gesprekken vaak stil.'
'Wat zijn de juiste woorden? Hoe benoem je het, zonder onbedoeld aan victim blaming te doen? Zonder het schuldgevoel, dat slachtoffers vaak toch al dragen, te vergroten. Dit is waarom we het gesprek moeten aangaan. Waarom wij dit samen moeten doen en onze krachten moeten bundelen.'
'Daarom kan ik alle deelnemers aan Silent Scream niet genoeg danken voor jullie kwetsbaarheid, jullie openheid en het laten horen van jullie stem.'
De kunstwerken en meer zijn nog tot en met zondag 30 maart 2025 te bezichtigen in de ECI Cultuurfabriek, ECI 13 in Roermond.
Openingstijden:
Maandag tot en met zaterdag: van 09.00 uur tot 20.30 uur
Zondag: van 10.00 uur tot 17.00 uur
Wil je het boek bestellen? Of wil je Silent Scream financieel ondersteunen of de reizende expositie tentoonstellen? Of heb je meer informatie nodig? Bezoek dan www.silentscream.nl of stuur een e-mail naar [email protected].