Maansverduistering bij helder weer zichtbaar in Nederland en België

24 okt 2023, 19:49 Nieuws
bloedmaan pb
MAASGOUW – Op zaterdagavond 28 oktober vindt een gedeeltelijke maansverduistering ofwel maaneclips plaats. Deze begint rond 20.00 uur en eindigt kort na middernacht, om ongeveer 0.29 uur.
Gedurende ruim vier uur is te zien hoe een hapje uit de maan eerst langzaam groter en daarna weer kleiner wordt. ‘Bij mooi, helder weer is de eclips in Nederland en België in z’n geheel zichtbaar’, vertelt Dr. Marc van der Sluys. Hij is sterrenkundige aan de Universiteit Utrecht en de maker van de webpagina: hemel.waarnemen.com .
Bij een maansverduistering staat de aarde tussen de zon en de maan in. Wanneer zij door de schaduw van de aarde beweegt, kan minder direct zonlicht het maanoppervlak bereiken. Deze verduistering is niet totaal. Dit wil zeggen, dat de maan niet helemaal donker wordt en rood kleurt. Aan die rode kleur heeft zij de naam ‘Bloedmaan’ te danken.
Telescoop
Tijdens het maximum van de eclips, rond 22.15 uur, staat de maan goed zichtbaar op circa 35° boven de oostzuidoostelijke horizon. Er is dan duidelijk een ‘donker hapje’ (zo’n 13 procent) uit de onderkant van de maan genomen. Naar boven toe wordt het maanoppervlak steeds lichter. Doordat de maan twee dagen eerder in het ' perigeum ' – dicht bij de aarde – stond, lijkt zij veel groter dan normaal. ‘Om de maansverduistering van deze zogenaamde ‘Supermaan’ te kunnen zien, is het blote oog voldoende’, aldus de sterrenkundige. ‘Al geeft een verrekijker of telescoop een wat duidelijker beeld.’
Tip
Hoewel de weersverwachting voor zaterdagavond matig is, bestaat er een kans dat de eclips tijdens opklaringen wel te zien is. Voor wie niet de hele avond buiten wil staan, geeft Dr. Van der Sluys de volgende tip: ‘Bekijk eventueel alleen de eerste of tweede helft van de verduistering. Na 22.15 uur gebeurt hetzelfde als daarvoor, maar dan in omgekeerde volgorde.’
Total eclips
Gemiddeld komt zo’n maaneclips meer dan tweemaal per jaar voor. Deze eeuw betreft bijna 40 procent van de maansverduisteringen een totale eclips. Er zit gemiddeld iets meer dan twee jaar tussen twee volledige verduisteringen, waarbij ten minste het maximum te zien is. Op 16 juli 2019 vond de vorige totale maaneclips plaats. De volgende volledige maansverduisteringen die in Nederland en België te zien zijn, vinden plaats op 18 september 2024 en 7 september 2025 .
(De afbeelding toont het verloop van de maansverduistering, gezien vanuit Nederland en België. De donkere cirkel is de kernschaduw en de minder donkere ring de bijschaduw van de aarde. Fases: 1: 20:01 uur: Begin eclips in de bijschaduw; 2: 21:35 uur: Begin gedeeltelijke eclips in de kernschaduw; 3: 22:15 uur: Maximale eclips; 4: 22:54 uur: Einde gedeeltelijke eclips in de kernschaduw; 5: 0:29 uur: Einde eclips in de bijschaduw.)